1838, Rzeczpospolita Krakowska

Mapa pochodzi z ilustrowanej encyklopedii zatytułowanej “Bilder-Conversations-Lexikon” wydanej w 1838 r. przez niemieckiego wydawcę Friedricha Arnolda Brockhausa. Ma charakter bardzo poglądowy i obejmuje swym zasięgiem Kraków wraz z okolicami, które w pierwszej połowie XIX wieku weszły w skład tak zwanej Rzeczpospolitej Krakowskiej, namiastki niezależnego państwa polskiego.

W treści mapy przedstawiono z licznymi błędami językowymi nazwy większych miejscowości i rzek, hydrografię, ważniejsze drogi oraz granicę państwa, której bieg szczególnie północny wrysowano bardzo nieprecyzyjnie. Rzeczpospolita Krakowska od północy i od wschodu graniczyła z Królestwem Polskim, granicę południową z Galicją wyznaczał bieg rzeki Wisły, a zachodnią z Prusami rzeka Przemsza.

Na 657 stronie encyklopedii, w tekście opisującym Rzeczpospolitą Krakowską możemy przeczytać, że “Kraków jest miastem zaniedbanym z wyboistymi i brudnymi ulicami. Posiada 33.000 mieszkańców, w tym 10.230 Żydów. Wszystkich obywateli Rzeczpospolitej Krakowskiej jest 123.000, zamieszkują oni dwa miasta, dwa miasteczka targowe oraz 200 wsi“.

Rzeczpospolita Krakowska, zwana także Wolnym, Niepodległym i Ściśle Neutralnym Miastem Kraków i jego Okręgiem, została utworzona traktatem na kongresie pokojowym w Wiedniu w 1815 r. z inicjatywy cara Aleksandra I. Kontrolę nad polityką zagraniczną zapewniły sobie trzy sąsiadujące mocarstwa: Imperium Rosyjskie, Królestwo Prus i Cesarstwo Austrii wyznaczając swych komisarzy, których uprawnienia i wpływ na bieg wydarzeń rósł z biegiem lat. Rzeczpospolita Krakowska przetrwała do 1846 r., kiedy to po powstaniu krakowskim wcielono jej obszar do monarchii habsburskiej.

CYTOWANIE:
Wojkowski J., 2020. CARTOGRAPHIA CRACOVIANA: Kraków i okolice na dawnych mapach — geoportal: dawnemapykrakowa.pl, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji .