1943, Amtlicher Plan der Regierungsstadt Krakau

Urzędowy plan stołecznego miasta Krakowa z okresu II wojny światowej. Został wydany w 1943 r. przez niemieckie władze okupacyjne – Der Stadthauptmann der Stadt Krakau Stadtmessungsamt (Miejski Urząd Geodezji Starostwa Powiatowego w Krakowie). Sporządzono go na podstawie przedwojennej mapy topograficznej w skali 1:25000. W treści planu zaznaczono obrysy ważniejszych budynków użyteczności publicznej oraz budowli sakralnych, drogi i ulice, mosty, dzielnice miasta, parki miejskie i lasy, tereny zielone, linie tramwajowe i kolejowe, hydrografię oraz rzeźbę terenu za pomocą warstwic. W prawym górnym rogu zamieszczono adnotację “Nur für den Dienstgebrauch!” (Tylko do użytku służbowego!), a każdy egzemplarz planu był ponumerowany gdyż należał do druków ścisłego zarachowania.

Plan ukazuje miasto Kraków w nowych rozszerzonych przez Niemców granicach. Przed ich rozszerzeniem powierzchnia Krakowa wynosiła 49,5 km². W 1941 r. ówczesny hitlerowski rząd Generalnego Gubernatorstwa zdecydował o przyłączeniu do Krakowa podmiejskich gmin i miejscowości o łącznej powierzchni 118,8 km². Celem poszerzenia granic było zapewnienie stolicy Generalnego Gubernatorstwa przestrzeni do szybkiego rozwoju, z myślą o Niemcach przybywających do Krakowa z III Rzeszy. W wyniku zarządzenia Wydziału Głównego Spraw Wewnętrznych rządu Generalnego Gubernatorstwa z 1 lipca 1941 r. przyłączono do Krakowa 27 gmin wiejskich w całości i 2 gminy w części. W ten sposób w nowych granicach administracyjnych Krakowa znalazły się: w dzielnicy III (Zachód) Bielany i Przegorzały, w dzielnicy V (Wschód) Czyżyny, Łęg i Bieńczyce, w dzielnicy VI (Podgórze) Bodzów, Pychowice, Kostrze i Rybitwy, w dzielnicy VII (Bronowice Małe) Bronowice Wielkie, Chełm, Tonie i Wola Justowska, w dzielnicy VIII (Prądnik Czerwony) Prądnik Czerwony, Olsza, Prądnik Biały, Rakowice, Witkowice i Górka Narodowa, w dzielnicy IX (Wola Duchacka) Wola Duchacka, Bieżanów, Piaski Wielkie, Prokocim i Rżąka, w dzielnicy X (Borek Fałęcki) Borek Fałęcki, Kobierzyn, Kurdwanów, Łagiewniki i Skotniki. Na uwagę zasługuje również niemieckie nazewnictwo, będące świadectwem przeprowadzonej przez okupanta germanizacji miasta.

CYTOWANIE:
Wojkowski J., 2020. CARTOGRAPHIA CRACOVIANA: Kraków i okolice na dawnych mapach — geoportal: dawnemapykrakowa.pl, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji .