1863, Kraków wg Baedekera

Prezentowany plan pochodzi z przewodnika turystycznego zatytułowanego “Baedeker’s Oesterreich, Süd- und Westdeutschland“ wydanego w 1863 r. Zapoczątkował on serię jednolitych turystycznych planów Krakowa, które wydawane były przez niemieckie wydawnictwo Karla Baedekera. Karl Baedeker zasłynął w XIX wieku jako autor pierwszych nowoczesnych przewodników turystycznych. Charakteryzowały się one bogatą treścią zawartą w książce małego formatu, bardzo poręcznej podczas podróży. Karl Baedeker jako pierwszy wprowadził do opisu symbole gwazdek do wskazania miejsc o szczególnym znaczeniu, a także do oceny miejsc noclegowych. Jego przewodniki na długi czas wyznaczyły wzorzec dla tego typu wydawnictw i od nazwiska wydawcy poczęto nazywać je „bedekerami”. Wydawane przez Karla Baedekera plany miast rzadko stanowiły samodzielne publikacje. Zwykle wchodziły one w skład przewodników uzupełniając ich treść o kartograficzny obraz opisywanego miasta. Wszystkie materiały kartograficzne były opracowywane na zamówienie przez Geographische Anstalt Wagner & Debes w Lipsku.

Plan Krakowa opracowany został prawdopodobnie na podstawie mapy katastralnej Krakowa z 1848 r. lub pomniejszenia planu Carla Kummerera Ritter von Kummersberga z 1855  r. (Nr kat. 15).  Obejmuje swym zasięgiem przestrzeń miasta w obrębie Plant, Stradom, Kazimierz, Smoleńsk, Czarną Wieś, Nową Wieś, Piasek i Kleparz. W sieci wodnej przedstawiono Wisłę w obu korytach, Rudawę z rozgałęziami oraz kilka stawów. W nazwach ulic, placów i dzielnic zachowano polskie brzmienie. Zabudowę w śródmieściu przedstawiono w blokach i kompleksach zaznaczając obrysy ważniejszych obiektów, a na pozostałym obszarze zaznaczono obrys pojedynczych budowli. Zamiast legendy zamieszczono wykaz 38 ważniejszych budynków użyteczności publicznej i budowli sakralnych oznaczonych na planie liczbami. Zaznaczono również granice parcel oraz przebieg wału ziemnego powstałego w okresie kościuszkowskim, który stanowił element fortyfikacji Wolnego Miasta Krakowa. Na uwagę zasługuje fakt, że pomimo małej skali planu przedstawia on obszerną treść zamieszczoną na małym formacie.

CYTOWANIE:
Wojkowski J., 2020. CARTOGRAPHIA CRACOVIANA: Kraków i okolice na dawnych mapach — geoportal: dawnemapykrakowa.pl, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji .

Krakau, Cracovie

Rok wydania: 1863
Autor: Karl Baedeker
Adres wydawniczy: Verlag von Karl Baedeker, Coblenz, Geographische Anstalt Wagner & Debes, Leipzig
Rodzaj mapy:
Skala: 1:33000
Orientacja: N - północna
Dokładność kartometryczna: mała
Język: niemiecki
Technika wykonania: litografia czarno-biała
Ramka: zwykła, podwójna z oznaczeniami sieci kwadratów, w wierszach cyframi, w kolumnach literami
Format: ramka: 93 x 138, arkusz: 105 x 156 (mm)
Bibliografia:
- Karl Baedeker, 1863. Baedeker's Oesterreich, Süd- und Westdeutschland. Verlag von Karl Baedeker, Coblenz
Źródło: zbiory prywatne (Copyright © Jakub Wojkowski)
Numer katalogowy: 18

Pin It on Pinterest

Share This