1876, Stara Wisła

Plan pochodzi z publikacji zatytułowanej “Projekt uregulowania Starej Wisły w ogólnych zarysach” autorstwa Macieja Moraczewskiego, dyrektora Urzędu Budownictwa Miejskiego w Krakowie w latach 1876–1881. Projekt ten został przedstawiony Komisyi uporządkowania miasta na posiedzeniu dnia 23.10.1876 r.

Stara Wisła była północnym odgałęzieniem Wisły, który w okresie od XIV do XVI wieku stanowił główny nurt rzeki na terenie miasta. Przebiegała ona wzdłuż obecnej ul. Dietla i Al. Daszyńskiego. Podczas obleżenia Krakowa przez wojska szwedzkie w 1655 r., wody rzeki Prądnik zasilające koryto Starej Wisły skierowano na wschód, z ujściem do Wisły w rejonie Dąbia. Od tamtego czasu Stara Wisła zaczęła zanikać stając się z czasem zamulonym kanałem ściekowym Stradomia i Kazimierza szpecącym miasto, ale przede wszystkim powodującym ciągłe zagrożenie dla zdrowia mieszkańców o czym świadczą liczne epidemie cholery w latach 1849–1873.

Moraczewski apelował do władz miasta: “Wznoszą się nad brzegami Starej Wisły nowe, ozdobne gmachy; korzystne położenie obok części miasta przeważnie handlowych podnośi tę dążność i gromadzi się w ten sposób materyał upoważniający do nadziei iż tutaj kiedyś jedna z piękniejszych dzielnic powstanie, gdy usunąwszy lub oczyściwszy kałuże zabójcze dla zdrowia a wstrętne dla oka, dokona się regulacya i upiększenie brzegów a urządzone zostaną plantacye podobne do otaczających miasto, które z miejsc dzisiaj trucizną zionących zdrowie i ożywcze powietrze rozszerzać będą.”

Prace ziemne przy zasypywaniu dawnego koryta wykonano w latach 1878–1880 i były jednym z ważniejszych miejskich przedsięwzięć realizowanych w Krakowie pod koniec XIX wieku. W miejscu dawnego koryta rzeki powstała dwujezdniowa arteria komunikacyjna i zadrzewiona aleja nazwana Plantami Dietlowskimi. Parkowy charakter Planty Dietlowskie ostatecznie utraciły w 1970 r. po poszerzeniu jezdni i wybudowaniu torowiska tramwajowego. Pozostałością po Starej Wiśle którą możemy dziś zobaczyć jest most wybudowany nad dawnym korytem rzeki u zbiegu ulic Ditla, Blich i Grzegórzeckiej pełniący obecnie funkcję wiaduktu kolejowego.

CYTOWANIE:
Wojkowski J., 2020. CARTOGRAPHIA CRACOVIANA: Kraków i okolice na dawnych mapach — geoportal: dawnemapykrakowa.pl, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji .